اشكبوس طالبی-روانشناس مقیم مریلند (زنجیران) هر گونه ستیز با غیر من، ناشی از یك بخش از پروسه هویتیابی یا معنیدادن به هویت یا كیستی خود است. این هویتیابی برای متمایزكردن خود با غیرخود، ممكن است كه از ترس مایه بگیرد؛ ترس ازدستدادن، ترس ازدستدادن موقعیت و ترس ازدستدادن ثروت و هویت. در پروسه اكتساب یك هویت اجتماعی یا social identity ممكن است احترام و همدلی و یگانگی باعث این پروسه كیستی ما شود كه آن هم یادگیری است. Stereotypeها اگر با آگاهی و تجربه علمی صیقل نخورند، به نژادپرستی و سكسیسم و ageism و تبعیض فرامیروند؛ یعنی از احساس به فکر و به عمل درمیآیند. این آموزشهای اجتماعی ناآگاهانه و گاهی آگاهانهاند و برای ما گرایش یا attitudes میسازند و این گرایشها هم افكار ما را و هم احساسات، عواطف و رفتار ما را و همچنین خواب و آینده ما را تا حد زیادی شكل میدهند. این ٧٠ میلیون آمریكایی كه درحالحاضر آمریكا را دارند دوشقه میكنند، تحت تأثیر همین stereotypeها و attitudeها هستند و با استدلال و تجربه كه به این گرایش یا رفتار نرسیدهاند. آنها تصور میكنند نصفه دیگر دشمن آنها هستند و از ترس نصفه دیگر به اتهامزنی و پرخاشگری دست میزنند. ترامپ و حزبش از قدرت حزب دموكرات و طرفدارانش میترسند و فكر میكنند كه نصفه دیگر آمریكا علیه آنها توطئه كرده است؛ بنابراین، دست به این كارها میزنند. هویت و قدرت او از سوی ٨٥ میلیون رأیدهنده زیر سؤال رفته و او چنین پرخاشگر و بددهن شده است. او شدیدا ترسیده است. خب چه باید كرد؟ همان كاری كه فنلاندیها در آموزشوپرورش كردهاند و به بچههایشان قبل از آموزش حساب و هندسه یاد میدهند كه با بچههای دیگر گفتوگو كنند، تعامل كنند و آنها را همانطور كه هستند قبول كنند و از بازی با آنها لذت ببرند. مردم مالزی و مردم عمان هم همین كار را میكنند. هیچ راهی نیست جز اینكه این ترسهای درونی را به هوشیاری و خودآگاهی بیاوریم تا بر آنها مسلط شویم یا اینكه قوانین اجتماع را تغییر دهیم و قوانین كشوری را مسلط كنیم. در مسقط برای تماشا به سومین مسجد بزرگ دنیا رفتیم، تا قبل از اذان ظهر، مسجد و اطراف پر بود از اروپاییها، آمریكاییها و ژاپنیهای جهانگرد با لباسها و دوربینهای خودشان بدون هیچ محدودیتی. قبل از اذان بلندگو از همه خواست مسجد را فقط برای نمازگزاران خالی كنند. فرشهای مخصوص نماز را آوردند و پهن كردند و نمازگزاران وارد شدند. سه دسته نمازگزار در سه قسمت مسجد به سه طریق مختلف نماز ظهر را شروع كردند. از راهنمای عمانی سؤال كردم كه جریان چیست؟ چرا یكجا جمع نمیشوند تا نماز بخوانند؟ گفت: طبق قوانین كشور كسی نمیتواند از مذهب مردم سؤال كند؛ غیرقانونی است، دستگیری درپی دارد. شیعیان، سنیها و عمانیها به سه طریق نماز میخوانند و اشكالی هم نیست. ما انسانها بیش از آنكه تحت تأثیر ژنهایمان باشیم، تحت تأثیر آموزشهای اجتماعیمان هستیم و آموزشهای مذهبیمان و آموزشهای فرهنگیمان.
نظرات